سوالات متداول

دیوان عدالت اداری مرجع رسیدگی به چه نوعی از شکایات است؟
دیوان عدالت اداری مرجع رسیدگی به شکایات مردم و اشخاص حقوقی علیه سازمان ها، ماموران و آیین‌نامه‌های دولتی است.
بدیهی است طبق قانون دیوان، سازمان های دولتی یا عمومی غیردولتی در دیوان در مرحله بدوی نمی توانند در مقام شاکی باشند و صرفا می توانند در مرحله تجدیدنظر در مقام معترض به رای بدوی دیوان شکایت کنند.
لازم به ذکر است سازمان های دولتی امکان طرح درخواست های اعمال ماده 79 و اعلام تعارض آرا و ابطال مصوبه را نیز دارند.
سامانه ساجد چیست و چه کاربردی دارد؟
سامانه ساجد، سامانه ثبت و پیگیری درخواست و دادخواست های ارباب رجوع در دیوان عدالت اداری است. در حال حاضر این موارد در سامانه ساجد انجام می شود:
- ثبت دادخواست های بدوی (اولیه) و تجدیدنظر
- ثبت و پیگیری درخواست اعمال ماده 79 (درخواست بررسی مجدد رای شعبه، توسط رییس دیوان)
- ثبت و پیگیری درخواست ماده 89 (درخواست بررسی تعارض آرای شعب و صدور رای وحدت رویه) از قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
- ثبت دادخواست اعاده دادرسی (ماده 98)
- ثبت دادخواست اعتراض ثالث (ماده 57)
- ثبت دادخواست ورود ثالث (ماده 55)
- ثبت و پیگیری درخواست ابطال مصوبات در هیات عمومی دیوان (درخواست ماده 80)
- ارسال پاسخ اخطار رفع نقص، ارسال لوایح و نامه ها به بخش های مختلف در دیوان عدالت اداری
- درگاه گزارش دهی مصوبات و مقررات مانع تولید و جهش اقتصادی
تفاوت ساجد با سامانه های ثنا و سخا چیست؟
سامانه عدل ایران (درگاه خدمات الکترونیک قضایی) ، سامانه پیگیری و مشاهده پرونده های قوه قضاییه است و نتیجه دعاوی (دادخواست ها) در تمام مجموعه قوه قضاییه به افراد (حقیقی و حقوقی) از طریق سامانه عدل ایران ابلاغ می شود. این سامانه یک طرفه بوده و تبادلات صرفا از طرف قوه قضاییه انجام خواهد شد.
سامانه سخا نیز سامانه ثبت دادخواست های قوه قضاییه در دفاتر خدمات الکترونیک است.
سامانه ساجد ، سامانه ثبت درخواست ها و دادخواست ها می باشد و صرفا مربوط به دیوان عدالت اداری است. لازم به ذکر است که در حال حاضر فقط امکان ثبت دادخواست شعب در سامانه ساجد فراهم است و امکان پیگیری موارد مربوط به شعب در این سامانه وجود ندارد.
نحوه دسترسی به سامانه ساجد چگونه است؟
سامانه ساجد از طریق آدرس sajed.divan-edalat.ir (در ابتدای آدرس، www وارد نکنید) قابل دسترس است.
جهت استفاده از این سامانه لطفا از بروز بودن نسخه مرورگر خود مطمئن شوید. به منظور برخورداری از بهترین تجربه کاربری با سامانه ساجد، پیشنهاد می شود از مرورگر Google Chrome استفاده نمایید.
جهت استفاده از سامانه به دلیل نیاز به صفحه بزرگتر، بهتر است از موبایل استفاده نشود.
چگونه در سامانه ساجد ثبت نام کنم؟ نام کاربری و رمز عبور را چگونه باید دریافت کنم؟

هرگونه استفاده از سامانه ساجد برای اشخاص حقیقی - وکلا - اشخاص حقوقی، مستلزم این است که این افراد قبلا در سامانه ثنا ثبت نام شده باشند. اگر تا کنون در ثنا ثبت نام نشده اید، لازم است ابتدا به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و نسبت به ثبت نام شخص خود اقدام نمایید. سپس در سامانه ساجد ثبت نام کرده و از خدمات الکترونیک قضایی دیوان عدالت اداری بهره مند شوید. فایل آموزش ثبت نام در سامانه ساجد نیز در صفحه ثبت نام (به آدرس https://sajed.divan-edalat.ir/Users/Register) موجود می باشد.

1- اشخاص حقیقی و وکلا: در صفحه اول سامانه، کدملی خود را وارد کرده و بر روی دکمه بعدی کلیک نمایید. در صورتی که قبلا ثبت نام نشده باشید، به طور خودکار به صفحه ثبت نام هدایت می شوید. مراحل ثبت نام را به ترتیب طی کرده، اطلاعات خود را بررسی و تایید نهایی کنید تا ثبت نام شما تکمیل شود. نام کاربری اشخاص حقیقی و وکلا، کدملی آنها می باشد. رمز عبور را نیز در حین ثبت نام تعیین خواهید نمود.
2- اشخاص حقوقی: همه اشخاص حقوقی (دولتی و غیر دولتی) پس از ثبت نام در سامانه ثنا میتوانند نسبت به ثبت نام در سامانه ساجد اقدام کنند. به این منظور، لازم است فردی که به عنوان مدیر حساب کاربری در سامانه ثنا معرفی شده است، ثبت نام ساجد را انجام دهد. کدملی مدیر حساب کاربری را در صفحه ابتدایی سامانه ساجد وارد کنید و بر روی دکمه بعدی کلیک نمایید. در صفحه ثبت نام، و در قسمت نوع شخص ثبت نامی، گزینه شخص حقوقی را انتخاب کرده و با ورود اطلاعات خواسته شده و بررسی و تایید آنها، ثبت نام را تکمیل نمایید. لازم به ذکر است ثبت نام شخص حقوقی و حقیقی (مدیر حساب کاربری)، هر دو به صورت همزمان انجام می شود. نام کاربری اشخاص حقوقی، شناسه ملی آنها می باشد. پس از نهایی شدن ثبت نام؛ پیامکی حاوی رمز عبور نیز دریافت خواهید نمود.

رمز عبور خود را فراموش کرده ام، چگونه آن را بازیابی کنم؟

اشخاص حقیقی: در صفحه اول سایت، کدملی خود را وارد کرده و بر روی دکمه بعدی کلیک نمایید. سپس بر روی عبارت «فراموشی/دریافت رمز عبور» کلیک کرده و اطلاعات خواسته شده را در کادرهای مربوطه وارد نمایید، پیامکی حاوی رمز عبور به تلفن همراه شما ارسال خواهد شد.

اشخاص حقوقی: فقط مدیر حساب کاربری یا یکی از نمایندگانی که قبلا دسترسی بازیابی رمز عبور به ایشان داده شده است میتواند رمز عبور شخص حقوقی را بازیابی کند. به این منظور، ابتدا فردی که دسترسی بازیابی رمز عبور دارد وارد حساب کاربری خود در سامانه ساجد شود، و در صفحه «مدیریت اشخاص حقوقی»، رمز عبور شخص حقوقی موردنظر را بازیابی کند. سپس پیامکی حاوی رمز عبور به شماره ای که برای شخص حقوقی اعلام شده بود ارسال خواهد شد.

راه های تماس با واحد پشتیبانی سامانه ساجد چیست؟
همراهان محترم سامانه ساجد در صورت بروز هرگونه مشکل، از دو طریق می توانند با واحد پشتیبانی تماس حاصل فرمایند:
- تماس تلفنی با شماره 51207535-021 (پاسخگویی در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8 الی 14:30 به جز ایام تعطیل)
- گفتگو (چت) از طریق ایجاد گفتگوی جدید با پشتیبان و ارسال پیام که در قسمت پایین و سمت چپ صفحه موجود است (ویژه کاربران)
آیا می توانم دادخواست های بدوی، تجدیدنظر، اعاده دادرسی، ورود ثالث یا اعتراض ثالث خود را ویرایش کنم؟
آخرین مرحله ثبت دادخواست، پرداخت هزینه می باشد. تا زمانی که پرداخت هزینه انجام نشده باشد، امکان ویرایش دادخواست وجود دارد. در صورتی که پرداخت هزینه انجام شد دیگر امکان ویرایش ندارید.
و همچنین در صورتی که پرونده شما نقص داشته باشد و کارشناس دبیرخانه پرونده را جهت رفع نقص به شما بازگرداند، امکان ویرایش دادخواست را دارید.
ضمنا در صورتی که وضعیت پرونده شما "ارجاع به معاونت" می باشد، امکان ویرایش دادخواست وجود ندارد و باید منتظر بمانید تا پرونده شما جهت رسیدگی، به یکی از شعب ارسال شود. سپس در صفحه شروع و از طریق درگاه «ارسال لوایح و نامه ها» درخواست ویرایش پرونده خود را به شعبه مربوطه ارسال نمایید تا در صورت پذیرش شعبه، ویرایش انجام شود.
آیا می توانم درخواست اعمال ماده 79 خود را ویرایش کنم؟
در صورتی که پرونده شما در دبیرخانه اداره رسیدگی به شکایات باشد امکان ویرایش درخواست وجود دارد.
آیا می توانم درخواست های ابطال مصوبه و یا تعارض آرا شعب (ماده 89) خود را ویرایش کنم؟
پس از ثبت درخواست ابطال مصوبه و تعارض آرا امکان ویرایش درخواست وجود ندارد.
آیا می توانم دادخواست های بدوی، تجدیدنظر، اعاده دادرسی، ورود ثالث یا اعتراض ثالث خود را در سامانه ساجد پیگیری کنم؟
خیر. سامانه ساجد تنها امکان ثبت غیرحضوری این دادخواست ها را دارد. پس از قرار گرفتن پرونده در وضعیت «ارجاع به معاونت»، پیگیری دادخواست هایی که به شعبه ارسال شده اند باید از طریق درگاه خدمات الکترونیک قضایی به آدرس www.adliran.ir انجام شود.
آیا وکلا قادر به ثبت دادخواست های بدوی، تجدیدنظر، اعاده دادرسی، ورود ثالث یا اعتراض ثالث در سامانه ساجد می باشند؟
در حال حاضر در این سامانه امکان ثبت دادخواست برای وکلا وجود ندارد. اما موکل میتواند دادخواست خود را از طریق سامانه ساجد ثبت کند و پس از ارسال پرونده به شعبه، وکیل با ارائه وکالت نامه رسمی، وکالت خود در پرونده را به شعبه اعلام نماید.
آیا وکلا قادر به ثبت درخواست های اعمال ماده 79 و ماده 89 و ابطال مصوبه در سامانه ساجد می باشند؟
بله در حال حاضر در سامانه ساجد امکان ثبت این درخواست ها برای وکلا، فراهم است.
چگونه نقص دادخواست و یا درخواست خود را در سامانه ساجد برطرف کنم؟
- درخواست ها: در صورتی که پرونده شما مربوط به هیات عمومی یا ماده 79 می باشد، به پنل "نقص ها و لوایح و استعلامات" مراجعه کرده و با استفاده از گزینه "اضافه کردن مدرک"، مدارک خود جهت رفع نقص را بارگذاری و ارسال نمایید.
- دادخواست ها: در صورتی که پرونده شما از نوع بدوی یا تجدیدنظر می باشد و وضعیت پرونده نیز "در انتظار برطرف شدن نقص" است می توانید به این صورت اقدام کنید: ابتدا در تب "اطلاعات پرونده" و در پنل "نقص ها و لوایح و استعلامات" گزینه "ویرایش جهت رفع نقص" را بزنید، پیام کارشناس را مطالعه کرده و با توجه به آن، نقص دادخواست خود را برطرف کنید.
آیا برطرف کردن نقص دادخواستی که در شعبه می باشد از طریق سامانه ساجد امکان پذیر است؟
بله، ابتدا نقص پرونده خود را در سامانه www.adliran.ir مشاهده کنید. سپس جهت ارسال پاسخ اخطار رفع نقص، وارد حساب کاربری خود در سامانه ساجد شوید. در صفحه شروع، بر روی دکمه "ارسال لوایح و نامه ها" کلیک کنید در این صفحه و در فیلد مخاطب نامه، شعبه ای که پرونده شما به آن ارسال شده است را انتخاب کرده و با وارد کردن شماره 16 یا 18 رقمی پرونده و پر کردن فیلدها و همچنین بارگذاری مدارک خود، نسبت به ارسال آنها برای شعبه موردنظر اقدام کنید.
آیا درج امضا در سامانه ثنا ضروری است؟
بله. جهت ثبت دادخواست های بدوی - تجدیدنظر - اعاده دادرسی - ورود ثالث - اعتراض ثالث و ثبت درخواست ابطال مصوبه لازم است قبلا امضای خود را در سامانه ثنا ثبت کرده باشید. در غیر این صورت به دلیل عدم وجود امضا، سامانه ساجد به شما اجازه ثبت دادخواست را نخواهد داد.
آیا میتوانم از روش های غیر سیستمی (پستی، حضوری و...)، درخواست اعمال ماده 79 خود را ارائه بدهم؟ در صورتی که درخواست ماده 79 به صورت پستی ارسال شود آیا رسیدگی خواهد شد؟
پاسخ به هر دو سوال منفی است. از سال 97 به بعد، ثبت و پیگیری درخواست های ماده 79 به صورت اینترنتی و از طریق سامانه ساجد انجام می شود. و مواردی که به صورت پستی ارسال شده باشد رسیدگی نخواهند شد. در صورت ارسال درخواست ماده 79 به صورت پستی، این موارد بدون ثبت در سامانه، به شما مرجوع خواهد شد.
حداکثر حجم مجاز برای بارگذاری مدارک، مستندات و فایل ها در سامانه ساجد چقدر است؟
به طور کلی حجم هر صفحه اسکن شده جهت بارگذاری در سامانه ساجد باید کمتر از 300 کیلوبایت باشد و در صورتی که چند فایل را به صورت همزمان بارگذاری می کنید، حجم کل فایلها باید کمتر از 5 مگابایت باشد.
فرمت های مجاز جهت بارگذاری فایل ها در سامانه ساجد کدام است؟
فرمت های قابل پذیرش در سامانه ساجد این موارد می باشد:
PDF
JPG
PNG
BMP
چگونه میتوانم حجم فایل ها را جهت بارگذاری در سامانه کم کنم؟
به منظور کاهش حجم فایل ها، پیشنهاد می شود قبل از اسکن مدارک، در تنظیمات اسکنر، Resolusion را بر روی 150 یا 200 dpi قرار دهید.
همچنین در صورتی که قبلا مدارک را اسکن نموده اید و با مشکل حجم فایل مواجه بودید، می توانید از نرم افزارهای کاهش حجم فایل استفاده کنید.
و یا فرمت فایل خود را به PDF تغییر داده و از طریق سایت pdfcompressor.com حجم فایل خود را به حداقل برسانید.
بدیهی است که با وجود کاهش حجم فایل ها، باید دقت شود تا تصاویر واضح بوده و متن های موجود در تصاویر نیز به راحتی قابل خواندن باشد.
چگونه چند فایل را با یک بار انتخاب و به طور همزمان بارگذاری کنم؟
برای انتخاب و بارگذاری چند فایل به صورت همزمان، پیشنهاد می شود پیش از شروع به ثبت؛ ابتدا تمام فایل های موردنظرتان را در یک پوشه کامپیوتر قرار دهید، سپس هنگام انتخاب فایل در سامانه ساجد، به آدرسی که تصاویر در آن پوشه قرار دارد بروید و با نگهداشتن دکمه Ctrl و کلیک بر روی فایل های موردنظر (یا با استفاده از select کردن فایل ها)، مطمئن شوید فایل های موردنظرتان انتخاب شده اند، سپس جهت بارگذاری آنها در سامانه، دکمه open را بزنید.
در چه مواردی می¬توان ثبت شکایت اعاده دادرسی نمود؟
با توجه به ماده 98 قانون دیوان عدالت اداری برای احکامی که قطعی شده باشند، در موارد زیر می¬توان تقاضای اعاده دادرسی نمود:
الف: حکم خارج از موضوع شکایت صادر شده باشد.
ب: حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.
ج: در مفاد حکم، تضاد وجود داشته باشد.
د: حکم صادره شده با حکم دیگری در خصوص همان دعوی و اصحاب آن که قبلا توسط همان شعبه یا شعبه دیگری صادر شده است، متعارض بوده بدون آنکه سبب قانونی موجب این تعارض باشد.
ه: حکم، مستند به اسنادی باشد که پس از صدور، جعلی بودن یا عدم اعتبار آنها به موجب حکم مراجع صالح قانونی ثابت شده باشد.
و: پس از صدور حکم، اسناد و دلایلی به دست آید که دلیل حقانیت و درخواست کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و دلایل یاد شده در جریان دادرسی در اختیار وی نبوده است.
چه کسانی می¬توانند شکایت ورود ثالث را ثبت نمایند؟
طبق ماده 55 قانون دیوان عدالت اداری، هرگاه شخص ثالثی در موضوع پرونده مطروحه در شعبه دیوان، برای خود حقی قائل باشد یا خود را در محق شدن یکی از طرفین؛ ذینفع بداند، می¬تواند با تقدیم دادخواست، وارد دعوی شود.
در صورتی که دادخواست مذکور قبل از صدور رأی واصل شود، شعبه بعد از ارسال دادخواست به طرفین دعوی و وصول پاسخ آنان با ملاحظه پاسخ هر سه طرف، مبادرت به صدور رأی می¬نماید.
چه کسانی می¬توانند به عنوان اعتراض ثالث در دیوان عدالت اداری طرح شکایت نمایند؟
طبق ماده 57 قانون دیوان عدالت اداری: آرا صادره از شعب دیوان که بدون دخالت فرد ثالث ذینفع در مرحله دادرسی صادر شده، در صورتی که به حقوق شخص ثالث خلل وارد نموده باشد، ظرف دو ماه از اطلاع از حکم، قابل اعتراض است. این اعتراض در شعبه رسیدگی کننده به پرونده، مطرح می¬شود و شعبه مزبور با بررسی دلایل ارائه شده، مبادرت به صدور رای می نماید.
هزینه دادرسی در مراحل مختلف دیوان عدالت اداری چقدر است

هزینه دادرسی در مرحله بدوی 20 هزار تومان
هزینه دادرسی در مرحله تجدیدنظر 40 هزار تومان
هزینه دادرسی در ماده 79 رایگان
هزینه دادرسی در هیات عمومی رایگان
می باشد
عنوان خواسته من در لیست ثبت دادخواست یافت نمیشود. چگونه عنوان خواسته موردنظر خود را انتخاب کنم؟
برای انتخاب عنوان خواسته، یک کلمه کلیدی از موضوع موردنظر خود را در قسمت مربوطه وارد کنید و از میان عناوین موجود در سامانه، عنوانی را که مطابق خواسته شماست یا به آن نزدیک است انتخاب نمایید و در صفحه بعد، در قسمت موضوع خواسته، خواسته اصلی خودتان را تایپ کنید تا خواسته موردنظر شما دقیقا در دادخواستتان درج شود